Historia Teatru
Towarzystwo Dramatyczne im. A. Fredry „FEDREUM” w Przemyślu
Stały Niezawodowy Teatr z siedzibą na Zamku Kazimierzowskim w Przemyślu.
Teatr „Fredreum” w Przemyślu ma bardzo bogate tradycje. W 1869 r. zostało powołane staraniem pasjonatów sztuki teatralnej Towarzystwo Dramatyczne. Trudności lokalowe, z jakimi borykało się nowo powstałe Towarzystwo, spowodowały, że po kilku latach użytkowania przypadkowych pomieszczeń, najczęściej prywatnych lokali, członkowie Towarzystwa podjęli działania na rzecz pozyskania sali Zamku Kazimierzowskiego na potrzeby teatru. Dnia 4 sierpnia 1885 r. pozytywną opinią Rady Gminnej, Towarzystwo Dramatyczne wprowadziło się do zamku.
Pierwsze przedstawienie w nowej siedzibie odbyło się 16 sierpnia 1884 r. w na wpół zrujnowanej sali. Dalsze lata to żmudna i pracochłonna renowacja sali zamkowej i otoczenia staraniem i pieniędzmi członków Towarzystwa. Tak została stworzona sala teatralna dla działalności jednego z najbardziej romantycznych teatrów polskich, który w 1912 r. za patrona przyjął wybitnego komediopisarza A. FREDRĘ, ściśle związanego z Ziemią Przemyską. Burze dziejowe: I i II wojna światowa, dewastacja Zamku Kazimierzowskiego na skutek stacjonujących tu wojsk okupacyjnych, trzy pożary, spowodowały perturbacje w działalności teatru. To jednak nie spowodowało zastoju w szerzeniu sztuki teatralnej członków teatru, którzy nie tylko w okupowanym kraju ale i za granicą nie zaprzestali swojej działalności artystycznej. W 1944 r. odbywały się spektakle w różnych salach. Już w 1947 r. teatr szczyci się tytułem Stałego Niezawodowego Teatru, nadanym przez ówczesnego Ministra Kultury. Dopiero w 1950 r. Towarzystwo powraca na Zamek. I tu znowu dzięki ogromnemu zaangażowaniu członków Towarzystwa i pomocy finansowej Państwa, wystawia spektakle teatralne, które cieszą się dużym zainteresowaniem wśród publiczności. Zamek zaś mając „sprawdzonego” użytkownika przestał być ruiną. W latach 60 -tych po wielu staraniach Zarządu Towarzystwa i zawirowaniach polityczno- archeologiczno-finansowych Państwo podjęło trwającą ponad 20 lat odbudowę i renowację zamku. Amatorzy traktując poważnie swoją misję grali znowu w wypożyczonych salach a próby odbywały się nawet w prywatnych domach. W 1992 r. Fredrowcy na zaproszenie władz miejskich powrócili na zamek., eksploatując salę teatralną i pomieszczenia pomocnicze wraz z obecnym administratorem zamku - Przemyskim Centrum Kultury i Nauki Zamek.
Towarzystwo Dramatyczne im. A Fredry „Fredreum” w Przemyślu utrzymuje się ze środków własnych, składek członkowskich oraz wpływów za sprzedane spektakle. Celem działania jest szerzenie polskiej kultury teatralnej w mieście i regionie, w kraju i za granicą, doskonalenie pracy artystycznej i popularyzacja idei teatru jako środowiska łączności między ludźmi, wyławianie talentów aktorskich (poprzez organizowanie warsztatów teatralnych) i kontakty z teatrami zawodowymi, zapoznanie z twórczością różnych pisarzy, poetów z poszczególnych epok nie omijając autorów współczesnych. Teatr jest realizatorem wielu projektów związanych z rozwojemsztuki teatralnej i zainteresowaniem nią młodzieży.
Towarzystwo było i jest obecne nie tylko w kraju ale także za granicą. W latach 90-tych odbyło turnee po Wielkiej Brytanii a na stałe wpisało swoją obecność teatralną na Ukrainie poprzez współpracę z Ludowym Teatrem Polskim we Lwowie i będąc uczestnikiem „Dialogu Dwóch Kultur” w Krzemieńcu na Ukrainie. W zamian zespoły teatralne z zagranicy goszczą ze swoimi spektaklami w Przemyślu.
Towarzystwo było w latach ubiegłych wielokrotnie nagradzane nagrodami zespołowymi wyróżnieniami Ministra Kultury, zaś z okazji 110-lecia otrzymało Krzyż Kawalerski Odrodzenia Polski. Teatr w 2009 r. otrzymał medal Gloria Artis a dwa lata później wyróżnienie Pro Publico Bono. W 2002r teatr od Urzędu Marszałkowskiego woj. Podkarpackiego otrzymał Doroczną Nagrodę za całokształt działalności, w 2004r od Urzędu Miasta Przemyśla Doroczną Nagrodę za indywidualność. Towarzystwo Kultury Teatralnej w Polsce w 2009 r. nadało „Fredreum” tytuł i legitymację „Członka Towarzystwa Kultury Teatralnej”. W 2014r. decyzją Zarządu Województwa Podkarpackiego wyróżnione zostało Nagrodą Doroczną za szczególne osiągnięcia. W 2019 r. Fredrowcy otrzymali Doroczną Nagrodę Miasta Przemyśla za rozpowszechnianie kultury teatralnej oraz nagrodę Marszałka Woj. Podkarpackiego dla najlepszych organizacji samorządowych - NGO” Wysokich lotów” w kategorii: kultura i tożsamość narodowa
Ponadto członkowie Towarzystwa dostrzegani przez władze miejskie, wojewódzkie i ministerialne nagradzani są za swoją pracę na rzecz teatru odznaczeniami, nagrodami i wyróżnieniami. A będąc uczestnikami różnych festiwali i konkursów zdobywają nagrody zespołowe i indywidualne.
Cykliczną imprezą, która wpisała się na stałe do kalendarza imprez organizowanych przez Towarzystwo przy współudziale PCKiN Zamek jest Przemyska Wiosna Fredrowska. W dotychczasowych edycjach wzięły udział zespoły teatralne (poza Fredreum) amatorskie, zawodowe z Polski, Ukrainy, Słowacji, Węgier. Spotkania z tymi teatrami są entuzjastycznie przyjmowane nie tylko przez widzów ale także przez członków teatru, którzy mogą doskonalić swój warsztat aktorski.
Nieodpłatna działalność Towarzystwa przejawia się w formie organizowania warsztatów teatralnych, spektakli dla emerytów, rencistów, młodzieży ze szkół specjalnych, grup osób niedowidzących i niedosłyszących, grup osób niepełnosprawnych, Przemyska Rodzina+ itp. Towarzystwo współpracuje z Urzędem Miasta Przemyśla, z wieloma stowarzyszeniami: Towarzystwem Muzycznym, Towarzystwem Przyjaciół Przemyśla i Regionu, Towarzystwem Dobrego Wojaka Szwejka , Stowarzyszeniem Rekonstrukcji Historycznych, Muzeum Narodowym Ziemi Przemyskiej, Miejską Biblioteką i Biblioteką Pedagogiczną, Towarzystwem Przyjaciół Nauk, szkołami, placówkami kulturalnymi, instytucjami poprzez współudział w imprezach miejskich, rocznicowych, promocji książek, jurorowanie w konkursach ,wystawianie spektakli na szczególne okazje. Ponadto fredrowcy uczestniczyli w nagraniach telewizyjnych TVP i TVN. fragmentów sztuk do materiałów promocyjnych i reklamowych, w programie 997 w realizacji filmów fabularnych jako statyści a także odtwórcy konkretnych ról.
Najczęściej grywanym autorem jest Patron teatru A. Fredro Niemniej zespół sięga po utwory innych autorów polskich i zagranicznych, klasyków oraz autorów współczesnych Swoją działalność teatralną nie ogranicza tylko do miasta i regionu ale także reprezentuje swój dorobek teatralny w Polsce i poza jej granicami.
Obecnie teatr liczy kilkudziesięciu członków opłacających składki członkowskie i grających aktorów. Są to ludzie o dużym zróżnicowaniu społecznym, wiekowym, zawodowym ale wszystkich łączy wspólna pasja jaką jest umiłowanie sztuki teatralnej. Za swoją pracę nie otrzymują żadnego wynagrodzenia a skromne dochody z przedstawień często nie wystarczają na pokrycie bieżących wydatków na potrzeby teatru.
Towarzystwo Dramatyczne im. A Fredry „FREDREUM” w Przemyślu, to najstarszy teatr w Polsce, o nieprzerwanej działalności od 150 lat. Przetrwał tak długo tylko dlatego, że skupia wokół siebie ludzi nieprzeciętnych, nadzwyczaj oddanych teatrowi, którzy z ogromnym zaangażowaniem walczą o istnienie tego teatru i oddają się bez reszty do dyspozycji widzom.
Udział w festiwalach i widowiskach filmowo teatralnych:
- 2005 r.-” Festiwal Teatrów Amatorskich” w Bełżycach
- 2008 r. – „Festiwal Teatrów Amatorskich „ w Solcu Kujawskim
- 2012 r. – „Jesienne Spotkania z Teatrem” w Giedlarowej
- 2012 r. – „VI Dynowska Jesień Teatralna” w Dynowie
- 2012 r. - „Manewry szwejkowski w Krakowie
- 2013 r. - „Szwejkfest” w Krakowie
- 2013 r. - „Ogólnopolskie Spotkania Profesjonalnych Teatrów Amatorskich”
w Chełmie Lubelskim
- 2014r - Widowisko teatralno – filmowe w reż M. Stacharskiego ”Zdarzyło
- się 100 lat temu” w Przemyślu
- 2014 r. - „Kabaretowe Wakacje z Duchami” w Przemyślu
- 2014 r. - Festiwal „Natchnieni Bieszczadem” w Cisnej
- 2014 r.- I Ogólnopolski Festiwal Sztuk Komediowych Teatrów Amatorskich
- DECHA w Bielsku Podlaskim
- 2015 r. - udział w Festiwalu „Natchnieni Bieszczadem” w Cisnej
- 2016 r. - udział w Festiwalu Komedii w Czortkowie na Ukrainie
- 2016 r. - udział spotkaniach z cyklu „Fredro wiecznie żywy” w Stawisku –
- Muzeum Anny i Jarosława Iwaszkiewiczów.
- 2016 r.- udział w filmie „Żużel”
- 2017 r. - udział w Festiwalu Dziedzictwa Kresów- Horyniec
- 2017 r. - II Międzpokoleniowe Spotkania Teatralne w Stalowej Woli
- 2017 r. - udział w filmie „Orlęta Przemyskie”
- 2017 r. - udział w filmie”Dziewczyny ze Lwowa”
- 2017 r. - udział w filmie „Ułaskawienie”
- 2018 r. - udział w 39 Biesiadzie Teatralnej w Horyńcu
- 2018 r. - udział w filmie „Młody Piłsudski”
- 2018 r. - udział wraz z V Batalionem Strzelców Podhalańskich w uroczystościach z w ramach obchodów 100-lecia odzyskania Niepodległości
- 2018 r. - udział w rekonstrukcji przedwojennego targu i wyzwolenia Dukli
- 2019 r. - udział w filmie „Wataha”
- 2019 r. - udział w BIAŁO-CZERWONYM KOROWODZIE w Warszawie z okazji
Święta Flagi
- 2019 r. - TVP Info w Przemyślu
- 2019 r. - udział w Festiwalu Dziedzictwa Kresów- Centrum Kulturalne
Przemyśl
- 2020 r. - udział w filmie „Erynie”
- 2020 r. - wirtualny spacer po zamku w Krasiczynie TVP3 Rzeszów
- 2020 r. - rekonstrukcja historyczna- Bielsko Biała -Rok 1920r.
- 2020 r. - wieczerza wigilijna u ks. Sapiehy- Krasiczyn TVP3
- 2020 r. - rekonstrukcja historyczna – Pałac Oborskich
- 2021 r. - Podkarpackie smaki . Krasiczyn TVP
- 2021 r. - Rekonstrukcja „Nie mogłem inaczej” ks. Michał Pilipiec – TVP-
Rzeszów
- 2021 r. - udział w filmie „Siubuk”